Answerman – จะเก็บหนังสือการ์ตูนยังไงดีไม่ให้โทรมเร็วดีนะ?

มิตรสหายอีกท่านหนึ่ง ถาม:

ไง Answerman เราก็ซื้อหนังสือการ์ตูนมาเก็ฐใช่ไหม แล้วพอเรียงกันบนชั้นหนังสือเนี่ย เล่มเก่าๆ นี่เหลืองอ๋อยเลย หลายๆ ทีมันเหลืองกว่าที่ทำใจไว้ซะอีก นี่เอาเล่มที่หายากไปเก็บไว้ในถุงแล้วนะ หวังว่ามันคงจะไม่เหลืองเร็วละกัน พอจะมีทิปเด็ดเคล็ดลับในการเก็บหนังสือการ์ตูน ให้กับคนที่มีเก็บไว้กว่า 500 เล่ม คงสภาพไว้นานๆ ได้หรือเปล่าอะ

Answerman ตอบ:

เหมือนว่าคุณจะเจอปัญหาคาใจคนเก็บหนังสือทุกคนอย่างเรื่อง – หนังสือเก่า แล้วหน้ากระดาษของหนังสือก็จะค่อยๆ เปื่อยยุ่ยลงไปตามกาลเวลา ถ้าคุณอยากจะเก็บมังงะของคุณให้ไม่หมองลงและยังเปิดอ่านได้อย่างสบายใจ คุณควรจะศึกษาแนวทางการป้องกันภัยแบบนั้นก่อนล่ะ

จริงๆเราเคยเขียนถึงเรื่องนี้ไปแล้วว่า สาเหตุของกระดาษที่เหลืองขึ้นเพราะอะไรแต่เราจะขอขยายความอีกครั้ง ตัวกระดาษที่ทำมาจากพืชอย่าง ฝ้าย, ลินิน หรือ ต้นไม้ ซึ่งกระดาษที่ทำมาจากเยื่อไม้จะมีราคาถูกกว่ากระดาษคาร์บอน (และหนังสือส่วนใหญ่เป็นกระดาษที่ทำจากเยื่อไม้เป็นหลัก) ในตัวกระดาษจะมีสารเคมีหลักๆ อยู่สองตัวก็คือ เซลลูโลส กับ ลิกนิน แล้วก็เป็นตัวลิกนินนี่แหละที่จะทำให้กระดาษเปลี่ยนสีแล้วก็เปื่อยยุ่ยเมื่อถูกแสงแดดกับอออกซิเจน

ยกตัวอย่างเช่น กระดาษหนังสือพิมพ์จะมีองค์ประกอบของลิกนินมากกว่า หนังสือพิมพ์ก็เลยจะเหลือง/น้ำตาลเร็วกว่าหนังสือทั่วไป และหนังสือทั่วๆ ไป โดยส่วนใหญ่จะเลือกใช้กระดาษที่มีคุณภาพดีกว่า หนังสือพิมพ์หรือสมุดหน้าเหลือง (ที่ตั้งใจเลือกใช้กระดาษสีเหลืองเพื่อลดราคาแต่เริ่ม อย่างไรก็ตามถ้าหนังสือเล่มนั้นไม่ได้กระดาษปลอดกรด 100% (กระดาษที่ทำมาเยื่อฝ้าย หรือเยื่อไม้ที่ผ่านขั้นตอนที่นำเอา ลิกนินออกไป หรือไม่ก็ระงับกรดจากเยื่อไม้) สุดท้ายแล้วหนังสือเหล่านั้นก็ยังสามารถเหลืองขึ้นและค่อยๆ เปื่อยไปตามกาลเวลาหากว่ามันสัมผัสแสง, ความร้อน แล้วก็ออกซิเจน

ดังนั้นขอแนะนำให้คุณเก็บหนังสือไว้ในที่ที่มีอากาศเย็น และพยายามหลีกเลี่ยงห้องที่่มีความชื้นสูง เพราะความชื้นนั้นเป็นตัวเรียกเชื้อราหรือแมลงที่ทำร้ายหนังสืออย่างแมลงสามง่ามได้ดี หรืออย่างน้อยที่สุดก็ทำให้เกิดกลิ่น ‘หนังสือเก่า’ ขึ้นได้ แต่ถ้าอยู่ในโซนร้อนชื้นแนะนำให้หาเครื่องดูดความชื้น หรือ ใช้ผงดูดความชื้น เพิ่มด้วย ควรระวังเวลาเอาหนังสือเก็บในกล่องหรือถุงพลาสติกด้วย เพราะตัวพลาสติกสามารถสะสมความชุ่มชื้นที่อาจจะทำให้เชื้อราหรือแมลงเข้าไปอาศัยอยู่ได้

ในทางกลับกันก็อย่าเอาหนังสือไปเก็บไว้ในสถานที่ที่แห้งมากจนเกินไป ยกตัวอย่างเช่นถ้าไปเก็บไว้ในสถานที่ที่มีความชื้นต่ำกว่า 40% จะทำให้กระดาษแห้งกรอบได้เช่นกัน ควรเลือกห้องที่มีอาการถ่ายเทเพื่อที่ช่วยเหลือให้การลดความชื้น, เชื้อรา และฝุ่นไม่สะสมมากนัก แล้วก็ควรระวังอย่าเก็บหนังสือไว้ในห้องที่มีอากาศแบบสุดโต่ง อย่างห้องที่เย็นจัดหรือร้อนจัด หรือสถานที่อย่างห้องใต้หลังคาหรือโรงรถ

ควรจะเก็บหนังสือไว้ในสถานที่ไม่โดนแสงแดดโดยตรง เพราะตัวแสงแดดจะทำให้สีของปกซีดได้อย่างรวดเร็ว (ที่ว่าแดดเลียปกนั่นเอง)

ถ้าเป็นไปได้ควรจะเก็บหนังสือไว้บนชั้นหนังสือ และไม่ควรอัดหนังสือจนเน่นจนเกินไป แนะนำให้ใช้ฉากกั้นหนังสือในการวางหนังสือให้ตรง ไม่ควรที่จะปล่อยความหรือเอเยีงเพราะมันอาจจะส่วนสันหนังสือเบี้ยวหรือบุบจนอ่นแอลง แล้วถ้าคุณเก็บหนังสือเอาไว้ในกล่อง แนะนำให้เก็บเอาเล่มที่หนักที่สุดไว้ที่ก้นกล่องด้วย

พยายามแยกหนังสือที่เริ่มเหลืองแล้วออกจากหนังสือใหม่ เพราะการที่หนังสือเหลืองนั้นหมายความว่าหนังสือดังกล่าวสามารถ ‘คายก๊าซ’ ออกมา และจะทำให้หนังสือที่เก็บอยู่ด้วยกันค่อยๆ เหลืองตามกันไป

ถ้าคุณตั้งใจเก็บหนังสือของคุณด้วยความรักและถะนุถนอม หนังสือของคุณก็จะอยู่กับคุณได้เป็นปีๆ เลยล่ะ

เรียบเรียงจาก: Answerman – How Can I Preserve My Aging Manga Collection?