Answerman – เพลงเปิด-ปิดในอนิเมะถูกเลือกมาอย่างไร

Andrew ถาม :

ผมสงสัยเกี่ยวกับขั้นตอนเบื้องหลังของบริษัทญี่ปุ่นเลือกเพลงมาใช้ในอนิเมะ (ทั้งเพลงเปิด, เพลงปิด, เพลงแทรก) บางทีก็เลือกง่ายๆ ด้วยการใช้วงที่คนทำเพลงประกอบเป็นโปรดิวเซอร์อยู่แล้ว เหมือนในกรณี สาวน้อยเวทมนตร์มาโดกะ ที่ได้ คาจิอุระ ยูกิ มาแต่งเพลงให้ แล้วถ้ากรณีอื่นๆ ล่ะ ? พวกเขาเลือกเพลงจากรายชื่อที่มีแล้วค่อยขอสิทธิ์งั้นเหรอ ? หรือว่ามีขั้นตอนอื่นๆ อยู่อีก ?

Answerman ตอบ :

เพลงเปิดและเพลงปิดของอนิเมะเป็นเรื่องใหญ่ ไม่ใช่แค่สำหรับแฟนๆ อนิเมะที่รอรับชมกันเท่านั้น แต่ยังเป็นเรื่องใหญ่สำหรับบริษัทที่ทำอนิเมะเองอีกด้วย เพลงเปิดของอนิเมะแต่ละเรื่องมักจะต้องเป็นส่วนที่ ‘ทำให้ดีที่สุดเท่าที่เป็นไปได้’ และทีมงานสร้างอนิเมะก็ทุ่มเทในการสร้างฉากเปิดให้เข้ากับเพลงที่ถูกเลือกมาด้วย ทั้งนี้กลุ่มคณะกรรมการสร้างอนิเมะ (Animation Committee) นั้นเป็นการรวมตัวของบริษัทที่ทุ่มเงินเพื่อสร้างอนิเมะสักเรื่อง และในกลุ่มนี้ก็จะมีค่ายเพลงหรือผู้จัดจำหน่ายเพลงอยุ่ด้วย เพราะเพลงเปิดอนิเมะนั้นเป็นอะไรที่เหมาะมากสำหรับการโปรโมทนักร้องสักคนหนึ่ง

จึงมีแค่บางกรณีเท่านั้นที่ผู้กำกับอนิเมะอาจจะอยากใช้เพลงที่มีอยู่แล้วมาเปิดประกอบในอนิเมะ หรืออยากจะทำงานร่วมกับนักร้องนักแต่งเพลงแบบระบุตัวในอนิเมะเรื่องใหม่ของพวกเขา – ไม่ว่านักร้องนักแต่งเพลงคนนั้นจะเกี่ยวข้องอะไรกับคณะกรรมสร้างอนิเมะก็ตามที แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว คณะกรรมการสร้างอนิเมะก็จะเลือก (กึ่งยัดเยียด) ให้ใช้เพลงกับนักร้องที่พวกเขาเลือกมาให้และผู้กำกับก็ต้องรับสภาพใช้เพลงเหล่านั้นไป

และด้วยเหตุนี้ทำให้มีการใช้ศิลปินส่วนใหญ่ที่ร้องเพลงเปิดและปิดของอนิเมะอยู่ไม่มากนัก มักจะเป็นนักร้องที่คุ้นหน้ากัน หรือเป็นเด็กใหม่ที่ทางคนในคณะกรรมการสร้างอนิเมะอยากปั้น นานๆ ทีถึงจะมีนักร้องกลุ่มอื่น อย่าง นักร้องที่พูดภาษาอังกฤษและหมายจะทำตลาดนอกประเทศญี่ปุ่นได้

และธุรกิจเพลงอนิเมะเกือบจะทั้งหมดได้รับการอำนวยความสะดวกโดย บริษัท ผู้ผลิตหลักหรือธุรกิจอื่นในคณะกรรมการผู้ผลิตอนิเมะ ซึ่งบริษัทผู้ผลิตอนิเมะใหญ่ๆ ก็จะมีความเกี่ยวข้องกับค่ายเพลงอยู่แล้วด้วย ตัวอย่างเช่น Bandai Visual เป็นเจ้าของค่ายเพลงอย่าง Lantis ส่วนทาง Aniplex นั้น จริงๆ แล้วก็เป็นส่วนหนึ่งของทาง Sony Music Japan

ในขั้นตอนของการสร้างอนิเมะนั้น ทางคณะกรรมการผู้ผลิตอนิเมะก็จะทำการประชุมร่วมกับผู้กำกับของอนิเมะเรื่องนั้นๆ และจะมีการนำเสนอเพลงจำนวนมหาศาลที่อยู่ในขั้นตอนการผลิต หรือตัวเพลงนั้นอาจจะอยู่ในภาวะ ‘เพลงเดโม’ ที่ยังทำไม่เสร็จดี อาจจะมีแค่เนื้อเพลงชั่วคราว หรือ คนร้องไกด์อัดเสียงให้ก่อนเท่านั้น ซึ่งผู้กำกับอนิเมะก็มักจะหยิบเอาเพลงจากกลุ่มตัวอย่างนั้นแล้วมา แล้วก็ทำการดัดแปลงเนื้อเพลงนิดหน่อยให้เข้ากับอนิเมะที่กำลังสร้างอยู่ ก่อนที่ค่ายเพลงจะเอาเพลงนั้นกลับไปทำให้เสร็จ อาจจะใช้นักร้องที่พวกเขาเลือกไว้ หรือไม่ก็นักพากย์ที่พากย์ในอนิเมะเรื่องนั้นอยู่แล้ว ถ้าหากนักแต่งเพลงชื่อดังทำงานให้กับอนิเมะเรื่องนั้นด้วย นักแต่งเพลงก็มักจะถูกร้องขอให้แต่งเพลงเปิด เพราะเพลงมีโอกาสฮิตอยู่แล้วไม่ว่าใครจะมาร้องเพลงนั้นให้ก็ตาม

ที่เหลือก็อาจจะต้องดูแต้มบุญของอนิเมะแต่ล่ะเรื่องว่าจะได้คนทำงานแบบไหนมาเป็นการต่อไป ยังตัวอย่างง่ายๆ เช่น ถ้าได้ คาจิอุระ ยูกิ ก็จะได้นักร้องที่เธอดูแลอยู่มาร้องเพลงให้ ในลักษณะเดียวกับที่เคยเกิดขึ้นกับ Gundam SEED / Kara No Kyokai, ถ้าได้นักร้องแบบ angela มาทำเพลงเปิด-ปิดให้ ทิศทางของเพลงก็จะสอดคล้องกับอนิเมะ เนื่องจากศิลปินกลุ่มนี้ค่อนข้างขยันในการทำการบ้านก่อนจะแต่งเพลงออกมา หรือถ้าอนิเมะเรื่องไหนได้ บิดาแห่งกันดั้มอย่าง โทมิโนะ โยชิยูกิ มากำกับ ก็เตรียมพบกับเพลงสักหนี่งเพลงที่เจ้าตัวเป็นคนแต่งเนื้อร้องได้เลย เป็นอาทิ

ตลาดของธุรกิจเพลงอนิเมะหรืออนิซองนั้นเป็นตลาดที่ใหญ่อยู่ไม่น้อย แถมยังมีสภาวะตลาดที่ไม่เหมือนตลาดเพลงแบบอื่นๆ ของวงการเพลงญี่ปุ่นอีกต่างหาก ด้วยเหตุนี้การเลือกเพลงเปิดและคนที่มาร้องเพลงเปิด เลยเป็นการตัดสินใจระดับธุรกิจเลยทีเดียว

เรียงเรียงจาก: Answerman – How Are Anime Opening And Ending Themes Chosen?